آزمایشات قبل از پیوند کلیه کدام هستند؟

هر عضوی از بدن باید وظایف منحصر به فرد خود را انجام داده تا بدن بتواند عملکردی طبیعی داشته باشد. هنگامی که کلیه ها به طور طبیعی کار نمی کنند، سطح مضری از مواد زائد، مواد معدنی و مایعات داخل بدن جمع شده که بسیار خطرناک است و باعث ایجاد مشکلات زیادی خواهد شد. برای جلوگیری از عواقب بعدی، فرد می بایست تحت جلسات دیالیز یا جراحی پیوند کلیه قرار گیرد.

پیوند کلیه یک روش جراحی است که در آن کلیه ناکارآمد را با یک کلیه اهدایی سالم جایگزین می کنند. وظیفه اصلی کلیه فیلتر کردن و حذف مایعات یا مواد معدنی زائد از خون بوسیله تولید ادرار است. مرحله نهایی بیماری کلیوی زمانی رخ می دهد که کلیه ها تا 90 درصد از توانایی خود را در فیلتر کردن خون از دست داده باشند.

دو نوع عمده پیوند کلیه وجود دارد: پیوند کلیه از اهداکننده مرده و پیوند کلیه از اهداکننده زنده. قبل از انجام پیوند کلیه، شما می بایست اقدامات زیادی را انجام داده تا برای جراحی آماده شوید. شما باید از نظر جسمی و روانی مورد ارزیابی قرار گرفته و اگر واجد شرایط بودید، آزمایشات خونی ویژه ای را برای تشخیص نوع خون و نوع بافت اندام خود انجام داده تا بتوانید یک اهداکننده منطبق پیدا کنید.

چرا پیوند کلیه انجام می شود؟

 

مرحله پایانی بیماری کلیوی (ESRD)  زمانی رخ می دهد که کلیه ها حدود 90 درصد از توانایی خود را از دست داده باشند. عملکرد نادرست کلیه ها می تواند سطح خطرناک مواد زائد را در بدن افزایش دهد که منجر به افزایش فشار خون و نارسایی کلیوی می شود. افرادی که از مرحله نهایی بیماری کلیوی رنج می برند، باید مایعات زائد را از طریق بکار گرفتن روش دیالیز و یا انجام پیوند کلیه از بدن خود خارج کنند.

با توجه به زمان مورد نیاز و هزینه درمان، پیوند کلیه برای اکثر بیماران گزینه بهتری به نظر می رسد. اگرچه انتخاب نوع مناسب درمان توسط پزشک متخصص و با توجه به سن و سلامت عمومی شخص بیمار تعیین می شود. اگر سلامت جسمانی شما نتواند درمان از طریق روش جراحی را تحمل کند، ممکن است به شما توصیه شود که تحت درمان دیالیز قرار بگیرید.

 

انواع پیوند کلیه

وقتی صحبت از جراحی پیوند کلیه می شود، می توان برای دریافت کلیه های اهدایی از دو منبع استفاده کرد. شما می توانید کلیه را یا از فردی که اخیراً درگذشته و یا از شخصی که هنوز زنده است دریافت کنید. کلیه های اهدایی می توانند از یک فرد زنده اخذ شده باشند زیرا ما تنها با یک کلیه سالم می توانیم زنده بمانیم. اگر می خواهید کلیه اهدایی را از فرد فوت شده دریافت کنید، باید نام شما در لیست ملی انتظار برای پیوند کلیه ثبت شود.

زمان انتظار برای دریافت کلیه اهدایی از شخص متوفی

قبل از دریافت کلیه از اهداکننده متوفی، باید به طور متوسط 3 تا 5 سال صبر کنید. در موارد مختلف، این زمان می تواند کاهش یافته و یا افزایش پیدا کند. زمان انتظار به محل زندگی شما، در دسترس بودن کلیه سازگار در منطقه شما، مدت زمانی که تحت دیالیز بوده اید، سن شما و بسیاری عوامل دیگر بستگی دارد. هنگامی که کلیه اهدایی متوفی در دسترس قرار گرفت، مرکز پیوند با شما تماس خواهد گرفت تا برای آزمایش خون در بیمارستان حاضر شوید. در صورت وجود هرگونه مشکل در عضو اهدایی یا نتایج آزمایش شما، عمل پیوند می تواند لغو شود. اگر چنین اتفاقی رخ داد، باید سعی کنید ناامید نشوید زیرا ممکن است به زودی یک کلیه دیگر دریافت کنید.

 زمان انتظار برای دریافت کلیه اهدایی از شخص زنده

هنگامی که یک اهدا کننده زنده دارید که با شما سازگار است، می توانید عمل پیوند را در اسرع وقت انجام دهید. با این حال، باید فرد اهداکننده و گیرنده برای این عمل آماده باشند. شما باید ذهن خود را برای پذیرش هر گونه شرایط کنترل نشده باز نگه دارید، مانند مشکلات مربوط به سلامتی که شما یا فرد اهداکننده را از انجام پیوند منع می کند. اگر اهداکننده زنده ندارید، ممکن است لازم باشد چند سال در لیست منتظر بمانید. این ایده خوبی است که نام خود را در لیست انتظار دریافت کلیه ار فرد فوت شده ثبت کنید و در همان حین به دنبال اهدا کننده زنده باشید. به این ترتیب می توانید اولین کلیه اهدایی که در دسترس قرار می گیرد دریافت کنید.

ارزیابی

تیم پیوند باید ارزیابی کاملی از وضعیت سلامتی شما داشته باشد تا در مورد اینکه آیا شما برای عمل پیوند آماده هستید یا خیر تصمیم بگیرد. برای مطمعن شدن از وجود آمادگی بدنی برای انجام این عمل، باید چندین آزمایش و تست انجام دهید. همچنین مددکاران اجتماعی نیازمند به ارزیابی کردن شما از لحاظ روانی هستند تا مطمئن شوند که شما نه تنها از نظر جسمی آماده این عمل هستید، بلکه از نظر ذهنی واجد شرایط دریافت کلیه اهدایی بوده و دستورالعمل‌های تیم پیوند را دنبال خواهید کرد. آنها همچنین اطلاعاتی در مورد وضعیت مالی و بیمه درمانی شما دریافت می کنند تا بهترین روند مراقبتی را برای شما برنامه ریزی کنند. تیم پیوند کلیه شما را در موارد زیر مورد ارزیابی قرار می دهد:

• آیا به اندازه کافی سالم هستید که بتوانید جراحی را تحمل کنید و تحت درمان دارویی مادام العمر قرار بگیرید؟
• آیا داروهایی مصرف می کنید که در موفقیت پیوند کلیه اختلال ایجاد می کنند؟
• آیا مایل به مصرف داروها طبق تجویز پزشک هستید؟

فرآیند ارزیابی ممکن است چند روز طول بکشد و شامل معاینه فیزیکی، تصاویر اشعه ایکس، ام‌آر‌آی و سی‌تی اسکن، آزمایش خون، ارزیابی روان‌شناختی یا هر آزمایش ضروری دیگری باشد که توسط پزشک شما تجویز شده است. هر مرکز پیوند کلیه معیارهای خاص خود را برای انجام عمل دارد. بنابراین در صورت عدم پذیرش به عنوان کاندید واجد شرایط در مرکز قبلی، می توانید به مرکز دیگری مراجعه کنید.

آزمایش گروه خون

آزمایش گروه خونی اولین آزمایشی است که می بایست انجام شود تا سازگاری خونی شما و شخص اهداکننده مشخص شود. چهار گروه خونی اصلی وجود دارد:  A، B، O و AB. ترجیح داده می شود که شخص گیرنده و اهداکننده دارای گروه های خونی همسان یا سازگار باشند. فاکتور Rh (+ , -) در آزمایش گروه خونی اهمیتی ندارد. گروه خونی O به دلیل سازگاری با سایر گروه های خونی به عنوان اهدا کننده جهانی شناخته می شود . گروه خونی  AB گیرنده جهانی است زیرا می تواند دریافت کننده تمام گروه های خونی دیگر باشد.

 

• اهداکنندگان گروه خونی A با گیرندگان گروه خونی A و AB مطابقت دارند
• اهداکنندگان گروه خونی B با گیرندگان گروه خونی B و AB مطابقت دارند
• اهداکنندگان گروه خونی AB فقط با گیرندگان گروه خونی AB مطابقت دارند
• اهداکنندگان گروه خونی O با گیرندگان گروه های خونی A، B، O و AB مطابقت دارند

وقتیکه گروه خونی شما مشابه گروه خونی کلیه اهدایی است، خطر کمتری برای احتمال مبارزه سیستم ایمنی بدنتان با عضو جدید وجود دارد. پیوند کلیه با گروه های خونی ناسازگار نیز امکان پذیر است. با این حال به منظور کاهش خطر رد پیوند کلیه، انجام درمان پزشکی اضافی قبل و بعد از عمل پیوند ضروری است. این نوع پیوند با نام پیوند کلیه ناسازگار با ABO شناخته می شود.

هنگامی که گروه‌های خونی سازگار نیستند، ممکن است شرکت در یک برنامه مبادله ای را در نظر بگیرید که به شما امکان می‌دهد کلیه‌ را از اهداکننده دیگری دریافت کنید که با گیرنده مورد نظرش مطابقت ندارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گزینه های خود، می توانید با هماهنگ کننده پیوند کلیه تان صحبت کنید.

بعد از انجام آزمایش گروه خون، مرحله بعدی آزمایش تطبیق بافتی است که به آن آنتی ژن لکوسیت انسانی (HLA) می گویند. بافت های بدن هر فرد با فرد دیگر متفاوت است (به جز دوقلوهای همسان). آنتی ژن ها در سلول های بدن و بیشتر در آزمایش گلبول سفید خون یافت می شوند. هر چه بافت ها بهتر با هم هماهنگ شوند، پیوند کلیه موفقیت آمیزتر خواهد بود. شانس تطابق بافت بین والدین و فرزندان حداقل 50 درصد است. این شانس برای خواهر و برادر بین صفر تا 100 درصد است، اما برای افراد غیر مرتبط، شانس کمتری برای تطبیق بافت وجود دارد. بهترین حالت زمانی است که از هر 12 نشانگر آنتی ژن، همه 12 مورد آن مطابقت داشته باشند. اگر نتایج تطبیق بافتی مطابقت خوبی را نشان دهد، خطر رد کلیه کمتر است.

آزمایش کراس مچ (سازگاری خون)

تست های کراس مچ می بایست چندین مرتبه انجام شوند، این آزمایش حتی در 48 ساعت پیش از پیوند کلیه هم صورت می گیرند. در این آزمایش، نمونه کوچکی از خون فرد گیرنده با نمونه خون فرد اهداکننده در آزمایشگاه ترکیب می‌شود. نتیجه این آزمایش واکنش آنتی بادی های خون شما را در برابر آنتی ژن های خاص موجود در خون فرد اهدا کننده نشان می دهد. اگر آزمایش کراس مچ نتیجه مثبت را نشان دهد، به این معنی است که شما آنتی بادی ضدخون شخص اهداکننده را دارید و واجد شرایط دریافت کلیه از آن فرد نیستید. اگر عمل پیوند تحت این شرایط انجام شود، منجر به رد فوری پیوند کلیه می شود. اگر نتیجه کراس مچ منفی باشد، به این معنی است که خون شما آنتی بادی‌هایی که بر علیه خون شخص اهداکننده واکنش نشان دهند ندارد. بنابراین، شما واجد شرایط دریافت کلیه از این شخص اهداکننده هستید.

 

ایمونولوژی و سرولوژی

ایمونولوژی شامل مطالعاتی در مورد سیستم ایمنی بدن، عملکردها، اجزاء، انواع و اختلالات آن است. سرولوژی به مطالعه آنتی بادی های موجود در مایعات بدن و خون اشاره دارد. این شاخه اغلب سرم خون را برای تشخیص هر گونه بیماری قابل انتقال مانند ویروس ایدز (HIV)، ویروس کرونا و هپاتیت مطالعه می کند. از آنجایی که بیماری های قابل انتقال در کلیه اهداکننده می تواند بدن شخصگیرنده را آلوده کند، قبل از پیوند کلیه باید آزمایشات سرولوژی انجام شود. آزمایشات دیگری که ممکن است طبق نظر پزشک خود نیاز به انجام آنها را داشته باشید عبارتند از:

• معاینه پروستات برای مردان
• ماموگرافی و پاپ اسمیر برای بانوان
• آزمایشات قلب و ریه
• آزمایشات کلیه و کبد
• معاینه کولون (کولونوسکوپی)

 

عوامل دیگر

برای یافتن سازگارترین کلیه اهدایی، تیم پیوند شما ممکن است فاکتورهای دیگری همچون یافتن یک فرد اهداکننده با سن مشابه و یا کلیه ای با اندازه ی مشابه را در نظر بگیرد. پزشک شما ممکن است آزمایشات دیگری را به منظور ارزیابی خطر مواجهه با عفونت تجویز کند.

اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتری در خصوص روش پیوند کلیه و آزمایشات مورد نیاز آن هستید، می توانید از طریق شماره های ارائه شده و فرم آنلاین ما با ما تماس بگیرید.