شکاف لب یکطرفه یا لب شکری یکطرفه یک بیماری مادرزادی است که شامل اختلال در لب، بینی و آلوئول ها می شود. کودکانی که با این اختلال به دنیا می آیند میاز به عمل های متعددی خواهند داشت.
هیچ شیوه نامه مورد توافق جراحی در سراسر جهان در خصوص زمان و تکنیک عمل جراحی شکاف لب یا لب شکری وجود ندارد. این مسئله نشانگر این است که روش های درمانی متعددی برای ترمیم لب شکری یا شکاف لب وجود دارد.
شکاف لب یکطرفه یا لب شکری یکطرفه
در لب شکری یا شکاف لب، لب های کودک بطور مناسبی به هم متصل نمی شوند و یک فضای باز بنام شکاف بین لب باقی می ماند. این شکاف ممکن است در هر دو سمت صورت باشد (شکاف لب دو طرفه یا لب شکری دوطرفه) و یا فقط در یک سمت صورت باشد (شکاف لب یکطرفه یا لب شکری یکطرفه). دلیل قطعی این مشکل مادرزادی کماکان نامشخص است، هرچند مسائل ژنتیکی و ارثی می تواند عامل درصد اندکی از موارد لب شکری یا شکاف لب باشد.
دهان کودک در دو هفته پایانی ماه اول بارداری تکامل می یابد. در حدود ماه چهارم بارداری، دو نیمه کام سخت بهم متصل می شوند و سقف دهان را شکل می دهند.
سپس این اتصال به سمت جلو و عقب پیش می رود تا لب ها و زبان کوچک تشکیل شوند. در پایان ماه چهارم، ساختار بینی و دهان کامل شکل می گیرند.
در کودکان با شکاف لب (لب شکری) یا شکاف کام یا هردو، دو نیمه لب یا کام بطور طبیعی بهم متصل نمی شوند. این مشکل از نظر شدت و وسعت می تواند در کودکان مختلف، متفاوت باشد.
انواع مختلف شکاف لب یا لب شکری
شکاف لب یا لب شکری در نژاد آسیایی و امریکایی شایع تر است. یک نوزاد از هر 690 نوزاد، با این نقص در صورت به دنیا می آیند. انواع مختلف شکاف لب یا لب شکری شامل موارد زیر می باشد:
1. میکروفرم
ناپیوستگی محل اتصال ورمیلیون کمتر از 3 میلیمتر است. سایر ویژگی های این نوع شامل:
*تورفتگی عضلانی در امتداد خط فیلترال (خط لب بالا)
*غیر قرینگی مختصر بینی
*نقص ورمیلیون در سمت داخلی شکاف
*نقص آلوئولار
2. فرم خفیف
اختلاف فاصله زیر بینی تا کمان کوپید در دو طرف بیشتر از 3 میلیمتر است. سایر ویژگی ها شامل:
*عضله اوربیکولاریس اوریس منقطع است.
*پایین بودن خط فیلترال (خط لب بالا) غالب و زیاد است.
*غیر قرینگی بینی زیاد است.
*بخش خلفی – تحتانی در محل دیافراگم پیریفرم جابجا شده است (در سمت شکاف لب)
*شکاف آلوئولار
3. فرم ناکامل
عدم اتصال لب فوقانی در ضخامت کامل رخ می دهد. در این نوع از شکاف لب یا لب شکری، لب فوقانی، کف و سقف بینی بطور یکپارچه فرو رفته هستند.
4. فرم کامل
عدم اتصال ضخامت کامل لب به داخل حفره بینی و آلوئول گسترش می یابد.
عمل جراحی شکاف لب یا لب شکری
عمل جراحی شکاف لب یا لب شکری شامل اتصال بافت هایی می باشد که جدا از هم هستند. تکنیک های جراحی مختلفی توسط جراحان استفاده می شود بنابراین روش های درمانی شکاف لب یا لب شکری متفاوتند. شایعترین روش جراحی، ترمیم چرخشی پیشرفته (rotaion advancement repair) می باشد.
معمولا قبل از ترمیم لب ها، ترمیم بینی انجام می شود. در عمل جراحی ترمیم بینی، جراح برخی المان ها و اجزا را آزاد می کند و با استفاده از استنت و بخیه، آنها را در محل و شکل طبیعی قرار می دهد.
بعد از عمل جراحی، معمولا جراح از یک قالب بینی برای محافظت از اصلاح صورت گرفته استفاده می کند.
