عوارض جانبی روش های درمانی IUI و IVF

فناوری های کمک باروری (Assisted reproductive technology) می تواند مشکلات ناباروری را در زوجین درمان کند. در سراسر جهان، بیش از 3 میلیون نوزاد با کمک لقاح آزمایشگاهی (IVF)  متولد شده اند. همچنین درمان های دیگر مانند IUI به زوج هایی که به دنبال بچه دار شدن هستند کمک می کند. چرخه هر دو روش حدودا 2 هفته طول می کشد، اما تفاوت دقیق بین IUI و IVF چیست؟ عوارض جانبی IUI و IVF چیست؟ اگر علاقه دارید آنها را بهتر بشناسید، تا انتهای مقاله با ما باشید.

روش IUI چیست؟

تلقیح داخل رحمی (IUI) که گاهی اوقات با عنوان "تلقیح مصنوعی" شناخته می شود یکی از فناوری های کمک باروری است که با قرار دادن اسپرم در رحم زن، تلقیح را تسهیل می کند. IUI یک روش سرپایی غیرجراحی است که با افزایش میزان اسپرم وارد شده به لوله های فالوپ، شانس لقاح را افزایش داده و به طور خودکار احتمال لقاح بیشتر می شود.

البته اسپرم باید خود به خود به تخمک برسد و بارور شود، اما این روش در مقایسه با IVF کمتر تهاجمی بوده و هزینه کمتری دارد. توصیه می شود قبل از امتحان روشIVF، از درمان IUI استفاده کنید، بالاخص آن دسته از زوج هایی که دارای ناباروری مردانه مانند تعداد کم اسپرم ویا کم تحرکی اسپرم بوده، و یا کسانی که قصد دارند از اسپرم اهدایی استفاده کنند (اهدای اسپرم به دلیل منع شرعی در ایران ممنوع است). فناوری  IUIروشی ساده است. اینجا مراحل اصلی این روش آورده شده است:

1- شناسایی زمان تخمک گذاری برای انتخاب دوره باروری

2- جمع آوری و شستشوی مایع منی

3- قرار دادن اسپرم در رحم به طور مستقیم

در این روش، پزشک یک لوله باریک (catheter) را از طریق واژن وارد دهانه رحم می کند. سپس لوله را از طریق گردن رحم فشار داده و به سمت بالای رحم نشانه میرود، و در نهایت اسپرم به داخل رحم تزریق می شود.

روش IVF چیست؟

لقاح آزمایشگاهی (IVF) رایج ترین روش کمک باروری است که به بسیاری از زوج ها در سراسر جهان کمک کرده است. در این روش، تخمک های بیمار خانم از تخمدان ها خارج شده و توسط اسپرم هممسرش در محیط آزمایشگاه بارور می شود ( در زبان لاتین،"in vitro"  به معنی درشیشه است، که به فرایند لقاح در ظرف شیشه ای آزمایشگاهی اشاره دارد). سپس جنین یا جنین های حاصله به امید اینکه منجر به بارداری شوند در رحم کاشته می شوند. در کنارIVF، از سایر فناوری های درمان ناباروری مانند IVF+PGD  و  IVF+ICSI نیز می توان استفاده کرد.

به دلیل دور زدن لوله های فالوپ، این روش به ویژه برای بیمارانی که لوله های مسدود شده یا آسیب دیده دارند، و یا فاقد آنها هستند مفید است. حتی در موارد شدید ناباروری مردان، IVF  فقط به یک سلول اسپرم برای لقاح هر تخمک نیاز دارد. روشIVF موفق ترین درمان برای همه انواع ناباروری از جمله ناباروری بدون دلیل و ناباروری مربوط به سن است.

مزایای استفاده از روش IUI

همانطور که قبلاً اشاره کردیم، روش IUI یک چرخه سرپایی درمان کمک باروری است. مزایایی در مورد استفاده ازاین روش وجود دارد:

• کمتر تهاجمی است.
• ارزان تر از روش هایIVF یا ICSI است.
• استرس کمتری به بدن وارد می شود.
• شانس موفقیت در درمان IUI بیشتر از رابطه جنسی معمولی است.
• روش IUI دردناک نیست و نیازی به بیهوشی ندارد.
• این روش را می توان با راهنمایی سونوگرافی واژینال و یا بدون آن انجام داد.
• شستن اسپرم ها با از بین بردن پروستاگلاندین ها، عفونت، پروتئین های آنتی ژنیک، اسپرم های غیر متحرک، سلول های اسپرم نابالغ و ... کیفیت آنها را افزایش می دهد. همچنین شستشوی اسپرم ها تشکیل رادیکال های آزاد اکسیژن را کاهش می دهد.

عوارض جانبی روش IUI

با وجود اینکه روش IUI مزایای زیادی دارد و می تواند برای بسیاری از زوج ها یک انتخاب عالی باشد، اما نمی تواند همه چالش های باروری را حل کند. برخی عوارض جانبی مربوط به استفاده از تکنیک IUI وجود دارد:

• زن باید تخمک گذاری داشته باشد
• اسپرم باید میزان مشخصی از تحرک داشته باشد تا به تخمک برسد و آن را بارور کند
• میزان موفقیت IUI در صورت ترکیب با دارو حدود 20 تا 25 درصد است
• به دلیل مصرف داروهای باروری، خطر چند قلوزایی افزایش می یابد
• داروهای باروری می توانند عوارض جانبی داشته باشند. این داروها به منظور تحریک تخمدان ها برای تولید چندین تخمک استفاده می شوند، اما ممکن است عوارض جانبی مانند نوسانات خلقی، حساس شدن سینه ها، گرگرفتگی، نفخ، تهوع، سردرد، تخمدان های دردناک و متورم و غیره را ایجاد کنند، که البته این عوارض جانبی پس از توقف دارو ناپدید می شوند.

مزایای روش IVF

روشIVF  می تواند بهترین راه حل برای زوج هایی باشد که از ناباروری رنج می برند و یا کسانی که به دلیل برداشتن لوله های فالوپ نمی توانند به طور طبیعی باردار شوند. در اینجا ما قصد داریم مزایای IVF  را بطور خلاصه  نام ببریم:

• روشIVF در بسیاری از زوجهایی که در استفاده از سایر درمانهای ناباروری با شکست مواجه می شوند موثر است.
• این روش برای همه قابل استفاده است.
• استفاده از تخمک و اسپرم اهدایی از طریق روشIVF امکان پذیر است.
• می توانید زمان بارداری را کنترل کنید.
• روشIVF شانس متولد شدن بچه سالم را افزایش می دهد.
• خطر سقط جنین را کاهش می دهد.
• شانس بارداری را افزایش می دهد.
• فرصت غربالگری را برای جلوگیری از بیماری های ژنتیکی از طریق استفاده ازفناوری PGD فراهم می کند.
• روش IVF فرصت تعیین جنسیت را درهنگام استفاده از فناوریPGD/PGS  فراهم می کند.

عوارض جانبی IVF

اگرچه روش IVF معمولاً بی خطر است، اما ممکن است عوارض جانبی بالقوه ای همراه با مزایای آن وجود داشته باشد. واکنش های مختلف بدن به استفاده از داروهای هورمونی از عوارض احتمالی روش IVF است. علاوه بر این، وقوع عوارض نادر در حین بازیابی تخمک و انتقال جنین را می توان به عنوان خطرات این روش نام برد.

متخصص باروری شما سعی می کند خطرات را کاهش دهد و این عمل را تا جای ممکن ایمن کند.شما می بایست در صورت مشاهده عوارض جانبی شدید، با تیم باروری خود صحبت کنید. عوارض شایع روشIVF عبارتند از:

• حالت تهوع
• درد و کبودی در نقاط تزریق آمپول ها
• حساس شدن سینه ها
• نفخ
• گرگرفتگی
• نوسانات خلقی
• خستگی
• واکنشهای آلرژیک
• از دست دادن اشتها
• سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS)
• درد خفیف لگن و شکم
• عفونت لگن
• چندقلو باردارشدن
• استرس روانی

اگر از افرادی که از فناوری IVF استفاده کرده اند بپرسید، تقریباً همه آنها می گویند که تشکیل خانواده به عوارض جانبی IVFمی ارزد. اگر هنوز نگران عوارض جانبی این فرآیند هستید، می توانید با متخصصان ما در شرکت TebMedTourism مشورت کرده تا بتوانید تصمیم خود را با اطمینان بالا بگیرید.

کاهش عوارض جانبی و خطرات

ما نمی توانیم از تمام خطرات به طور کامل اجتناب کنیم، اما راه هایی برای کاهش عوارض جانبی وجود دارد. زمان بندی مناسب در مصرف داروها می تواند عوارض جانبی آنها را کاهش دهد. می توان برخی از عوارض جانبی داروها را با مصرف آنها در شب و یا هنگام غذا خوردن کاهش داد. شما باید از پزشک خود در مورد بهترین زمانبندی و نحوه بهتر مصرف داروها بپرسید. بهتر است داروها با دوز کم شروع شوند و اگرنتایج به خوبی پیش نرفت، به آرامی افزایش پیدا کنند.

برای کاهش خطرات چند قلوزایی، نظارت دقیق بر چرخه IVF شما مهم است. از فناوری سونوگرافی می توان برای شناسایی تعداد فولیکول های در حال رشد، که می توانند نوزادان بالقوه آینده باشند، استفاده کرد. اگر خطر بارداری چندقلو برای شما زیاد است، پزشک ممکن است چرخه را خاتمه دهد.

با استفاده ازروشIVF ، در صورت انتقال تنها یک جنین به رحم، می توان از بارداری چند قلو جلوگیری کرد. اگرچه ممکن است این راهکار مناسب برای هر زوجی نباشد.

باید بدانید که حتی با نظارت دقیق و کمک یک پزشک وظیفه شناس، شما همچنان ممکن است سندرم OHSS را تجربه کرده و یا چندقلو باردار شوید. بهترین کار این است که دستورات پزشک خود را با دقت دنبال کرده و مراقبت های شخصی خوبی داشته باشید. با این حال، سندرم OHSS به ندرت شدید می شود و شما معمولاً می توانید در خانه از پس آن بربیایید.

برای اطلاعات بیشتر: مدت اقامت در ایران برای درمان ناباروری را مطالعه نمایید.