پیامدهای اهدای تخمک؛ آیا عواقب منفی وجود دارند؟

در سراسر جهان برخی از زنان در حال کمک به کسانی هستند که با ناباروری دست و پنجه نرم می کنند. این کار عملی بسیار سخاوتمندانه و بی بها است زیرا آنها به زوجینی که با آزمایش روشهای مختلف درمانی خسته شده اند، امید و اشتیاق تازه ای می بخشند. اهدای تخمک می تواند روشی مهم برای درمان زنانی باشد که به دلایل پزشکی فاقد تخمک های سالم هستند.

در ایالات متحده آمریکا، هر ساله 18هزار چرخه اهدای تخمک انجام می شود. اهدا کنندگان مراحل IVF را طی می کنند و هزینه و وقت آنها از نظر مالی جبران می شود. ممکن است به این فکر کنید که با اهدای تخمک خود به زوج های دیگر، به آنها در ساختن خانواده شان کمک کنید. در عین حال، ممکن است در آینده آرزوی داشتن فرزندان خود را داشته باشید. در نتیجه ممکن است نگرانی هایی درخصوص عواقب اهدای تخمک، مشکلات احتمالی سلامتی و اینکه آیا این امر می تواند بر باروری شما تأثیر بگذارد یا نه داشته باشید. در این مقاله، برخی از سوالات رایج در مورد اهدای تخمک و باروری را مرور می کنیم و سعی خواهیم داشت تا به آنها پاسخ دهیم.

آیا اهدای تخمک می تواند باعث یائسگی زودرس شود؟

یائسگی زودرس زمانی اتفاق می افتد که چرخه پریود در یک زن زیر 40 سال برای همیشه متوقف شود. این مشکل وقتی اتفاق می افتد که تخمدان های زن تخمکی برای تولید ندارند. مقدار هورمون های باروری یعنی استروژن و پروژسترون بعد از یائسگی کاهش می یابد. بنابراین تخمک گذاری و قاعدگی متوقف می شود. میانگین سنی یائسگی بین سنین 48 تا 55 است. اگرچه  بین 1 تا 4 درصد زنان یائسگی زودرس را گاهی اوقات در دهه 20 زندگی شان تجربه می کنند.

شایعه ای در مورد انجام IVF و سایر روش های باروری وجود دارد که آنها می توانند باعث یائسگی زودرس شوند. در اینجا ما تمام مراحل را توضیح می دهیم. در چرخه طبیعی قاعدگی در هر ماه، بدن 15 تا 20 فولیکول تخمک تولید می کند. در این میان یکی از فولیکول ها کاملاً بالغ می شود تا تخمک غالب شده و در چرخه قاعدگی آن ماه آزاد شود.

سایر تخمک های نارس توسط بدن جذب می شوند. داروهای باروری در واقع سعی می کنند تمام فولیکول های آزاد شده را برای بلوغ تحریک کرده تا بتوانند برای اهداء بازیابی شوند. بنابراین بازیابی تخمک باعث کاهش میزان تخمک نمی شود. آن فقط تخمک های آزاد شده بیشتری را که یک زن در هر دوره از دست می دهد ذخیره می کند.

آیا اهدای تخمک می تواند باعث سرطان شود؟

پس از گذشت چندین سال از انجام روش اهدای تخمک، اکنون اطلاعات کافی در مورد عوارض جانبی کوتاه مدت وجود دارد. هرچند که ما در مورد اثرات طولانی مدت این فرآیند فقدان مطالعاتی داریم. هورمون درمانی ممکن است باعث ایجاد برخی سوالات در مورد امکان ایجاد سرطان در طولانی مدت شود.

در روند اهدای تخمک برای اهدا کنندگان، تحریک هورمون ضروری است و اگر خطراتی در خصوص اهدای تخمک وجود داشته باشد، بیشتر به دلیل تحریکات هورمونی است، زیرا اهدا کنندگان باید داروهایی را مصرف کنند که بدیهی است برخی عوارض جانبی به همراه خود دارند. خطرات مشابه ممکن است برای آن دسته از زنانی که از تخمک های خود برای انجام IVF در روش بارداری جایگزین استفاده می کنند نیز وجود داشته باشد، زیرا آنها درست مانند اهدا کنندگان تخمک از همان داروهای هورمونی استفاده می کنند. همچنین برای کسانی که تخمک های خود را بازیابی کرده تا بتوانند آنها را برای استفاده های بعدی حفظ کنند، ممکن است خطرات مشابه ای وجود داشته باشند.

امروز ما شواهد مهمی در مورد اینکه آیا اهدای تخمک می تواند باعث سرطان شود نداریم. همه آنچه ما داریم داستانهایی از موارد منفرد است که نمی توانند دلیل معتبری برای این مسئله باشند. زیرا در هر تحقیق علمی ما باید نمونه جمعیتی کافی داشته باشیم تا بتوانیم آنها را با در نظر گرفتن سلامت شخصی و سوابق پزشکی خانوادگی شان، برای مدت طولانی تحت نظارت دقیق قرار دهیم. بنابراین موارد منفرد باعث ایجاد ارتباطی قوی بین تحریک هورمونی اهدا کنندگان تخمک با وقوع سرطان در آینده نمی شود.

آیا اهدای تخمک روی باروری در آینده تأثیر می گذارد؟

با کمک به زوجی دیگر برای بچه دار شدن، شما هم ممکن است به فکر تشکیل خانواده خودتان در آینده بیفتید. بنابراین ممکن است نگرانی هایی در مورد توانایی بچه دار شدن در آینده و اینکه آیا اهدای تخمک می تواند مشکلاتی را در این زمینه ایجاد کند وجود داشته باشد.

یکی از نگرانی های اصلی در مورد اهدای تخمک این است که آیا ممکن است بعد از انجام فرآیند میزان تخمک ها در تخمدان کاهش یابد؟ همانطور که قبلاً گفته شد، ما برای تحریک رشد تخمک ها با استفاده از دارو سعی بر آن داریم تا تخمک های بیشتری را ذخیره کنیم تا آنها به جای جذب شدن توسط بدن بالغ شوند. در پایان، همان مقدار تخمک در تخمدان های شما باقی مانده است، بنابراین هیچ جای نگرانی در مورد تخلیه تخمک ها وجود ندارد.

برخی گزارش ها وجود دارند که نشان می دهند داروهای هورمونی تزریقی ممکن است باعث احساس بدخلقی شما شوند، درست مانند احساساتی که در طول سندرم پیش از قاعدگی دارید. با گذشت حدود 14 روز پس از اهدای تخمک و به محض وقوع قاعدگی میزان هورمون ها به حالت طبیعی خود برمی گردند.

موارد نادری وجود دارند که ممکن است سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) را تجربه کنند که این عارضه می تواند علائمی همچون نفخ و گرفتگی شکم ایجاد کند. در موارد بسیار نادر که کمتر از 1درصد اهدا کنندگان است، OHSS  می تواند منجر به پیچ خوردگی تخمدان شود. برای کاهش خطر ابتلا به آن، پزشک به شما توصیه می کند تا قبل از اهدا ورزش کنید.

باید بدانید که تحقیقات انجام شده هرگز شواهدی در مورد ناباروری ناشی از اهدای تخمک نشان نداده است. مطالعه ای که اخیراً روی گروهی متشکل از 60 اهداکننده تخمک انجام شد، نشان داد که 54 زن پس از تصمیم به بچه دار شدن در طی یک سال باردار شدند. سه نفر دیگر پس از 18 ماه باردار شدند. اما سه نفر دیگر پس از انجام برخی معالجات باردار شدند که دو نفر ازآنها به علت ناباروری همسر خود دچار مشکلات باروری شده بودند. بنابراین می توانیم نتیجه بگیریم که پس از اهدای تخمک هیچ گونه نگرانی در مورد باروری در آینده وجود نخواهد داشت.