آیا درمان ناباروری به روش رحم اهدایی یا رحم جایگزین اخلاقی است؟

واژه surrogacy به معنای جایگزین یا جانشین دیگری است. اما مفهومی که در این مقاله مورد بحث قرار می‌گیرد، بررسی surrogacy به عنوان یک پروسه پزشکی است. رحم جایگزین قراردادی است که بین چند نفر برای فرزنددار شدن بسته می‌شود. یک زن می‌پذیرد جنینی را نه ماه حمل کند و به دنیا بیاورد. جنین بعد از تولد متعلق به یک خانواده دیگر است و مادر بیولوژیک حق و حقوق قانونی نسبت به کودک ندارد.این قرارداد تحت شرایط و توافقات خاصی صورت می‌گیرد.

نطفه هم می‌تواند به صورت مصنوعی در آزمایشگاه ساخته شود، هم می‌تواند از بدن خانواده اصلی گرفته شود و حامل ژنتیک آنها باشد. این تکنولوژی درمان ناباروری از ابتدای امر موضوع بحث و گفتگوهای بسیاری از جنبه‌های مختلف بوده است. مسائل قانونی، اجتماعی و اخلاقی زیادی در ارتباط با رحم جایگزین مطرح شده است.اولین قرارداد قانونی رحم اهدایی یا رحم جایگزین در سال 1976 در آمریکا امضا شد.

رحم جایگزین قانونی قدمت زیادی ندارد.با پیشرفت روش‌های درمان ناباروری گاه به گاه روش‌های خلاقانه جدیدی در فضای پزشکی شکل می‌گیرند. هر روش موافقان و مخالفان خودش را دارد.افراد ناباروری که قصد فرزند دار شدن دارند، بر اساس وضعیت مالی، روانی و عاطفی‌شان تصمیم می‌گیرند که کدام روش درمانی را برگزینند. یکی از راه‌ها، رحم جایگزین با ارزانترین قیمت در ایران است.

موافقان و مخالفان

موافقان رحم جایگزین محدود به طبقه‌ی خاصی از اجتماع نیستند. در گروه‌های مختلف اجتماعی می‌توان مدافعان را یافت. اما مخالفان بیشتر در چند گروه خلاصه می‌شوند: افرادی با باورهای مذهبی، فمنیست‌ها و فعالان چپ‌گرا.

اخلاق موضوع ثابتی نیست که تعاریف دقیق و تغییرناپذیری از مسائل ارائه داده باشد. دوره به دوره بر اساس نیازهای جامعه، تکنولوژی و طرز فکر افراد درباره موضوعات خاص اجتماعی تغییر می‌کند. رحم جایگزین هم از این قاعده مستثنا نیست.

چرا باید زوج‌هایی را که در آرزوی فرزنددار شدن به سر می‌برند، از رسیدن به رویایشان محروم کرد؟ آیا محروم کردن افراد از تامین نیاز طبیعی‌شان-تولید مثل-غیراخلاقی نیست؟

موافقان استدلال دیگری هم دارند: تا زمانی که این عمل با رضایت کامل تمام طرفین دیگر صورت پذیرد، مشکلی نیست. برخی مخالفان به استفاده تجاری از بدن زنانه ، خطر انتقال برخی بیماری ها مانند HIV از سوی مادر بیولوژیکی جدید و شباهت مادر جایگزین و نوزاد در روش رحم اجاره ای اعتراض دارند.

 به کار بستن قوانین سفت و سخت و محدود کننده می‌تواند از این مشکل جلوگیری کند. مخالفان می‌گویند رحم جایگزین می‌تواند به روشی برای امرار معاش زنان کم درآمد تبدیل شود اما موافقان بر این باورند که جلوگیری از این امر چندان دشوار نیست.

هم مخالفان و هم موافقان در یک بخش اتفاق نظر دارند: اگر مسئله رحم اهدایی یا رحم جایگزین تبدیل به تجارتی در دست بنگاه‌ها شود، خطر بزرگی است. در تجارتی بر مبنای فروش کودکان، هم سلامت مادر و هم سلامت کودک در خطر جدی قرار می‌گیرد.

در فرایند طبیعی رحم جایگزین، طی دوره بارداری خانواده اصلی گاهی با مادر بیولوژیک در ارتباطند. آن‌ها مادر را از جهات مختلف مثل وضع کلی سلامت، وضعیت تغذیه، بودن در فضای آرام و موارد این چنینی تحت نظر دارند.

تجارت فروش کودکان به‌ هیچ‌ وجه قابل قبول نیست

نکات منفی در هر دو جنبه مذهبی و اخلاقی خودشان را نشان می‌دهند. به طور کلی برخی معتقدان به مذهب مخالف درمان ناباروری هستند. آنها این کار را دخالت در طبیعت و عمل کردن خلاف فرمان الهی قلمداد می‌کنند.

گذشته از این رحم جایگزین جنبه تولید مثلی ازدواج روش سنتی فرزنددار شدن از طریق آن را زیر سوال می‌برد. به علاوه ساختار سنتی خانواده که متشکل از زن، مرد و فرزند بیولوژیکشان بود با رحم جایگزین شکل دیگری به خود می‌گیرد.

در ساختار محافظه کار مخالفت‌ها تا جایی بالا می‌گیرد که گفته می‌شود رحم جایگزین حقوق فرزند را پایمال می‌کند، حق به دنیا آمدن توسط والدینی که قرار است او را بزرگ کنند و والدین همیشگی او باشند. در اینجا مسئله حقوق کودک مطرح می‌شود.گزینه‌های دیگری مثل به سرپرستی گرفتن پاسخگوی نیاز به ادامه ژنتیک و ادامه نسل نیست.

رحم جایگزین و روسپی‌گری

مخالفان سرسخت فراتر می‌روند و رحم جایگزین را به خاطر مشابهت‌ها شکلی از روسپی گری معرفی می‌کنند.در هر دو بدن زنانه وسیله کسب درآمد است. در هردو اعمال انسانی تبدیل به کالایی برای فروش می‌شوند. با این تفاوت که رحم جایگزین با “تولد” سر و کار دارد، یکی از مقدس‌ ترین پدیده‌ها در فضای مذهب.

برای پاسخ به این مخالفت‌ها می‌توان سراغ “حق داشتن فرزند” رفت. این حق می‌تواند رحم جایگزین و دیگر روش‌ها و تکنولوژی‌های غیرمستقیم تولید مثل را توجیه کند.

مادر باردار بخش مهمی از موضوع است. او نباید تحت فشار و اجبار موافقت کرده باشد. بارداری به خودی خود حتی برای کسانی که به طور عادی باردار می‌شوند، دوره سختی است. مادر باردار باید داوطلبانه سراغ این کار آمده باشد و سلامتش در خطر نباشد.

استدلال‌ها

برخی از رحم جایگزین دفاع می‌کنند و آن را روشی مفید برای درمان ناباروری می‌دانند. برخی بنا به دلایل مختلف اعلام مخالفت می‌کنند.این موضوع بیشتر مربوط به اخلاق پزشکی است اما این بدان معنا نیست که به اخلاق پزشکی منحصر می‌شود. رحم جایگزین در مطالعات جنسیت، سیاست، اقتصاد و جامعه‌شناسی هم بحث‌هایی به خودش اختصاص داده.

تحقیقات زیادی در ارتباط با مسائل اخلاقی رحم جایگزین انجام نشده است و در نتیجه آمار دقیقی هم وجود ندارد که نشان دهد چرا زنان نقش مادر جایگزین را می‌پذیرند. یک احتمال روشن وجود دارد: نفع اقتصادی. هرچند ممکن است دلایل دیگری مثل لذت بردن از تجربه بارداری هم دخیل باشد.

رحم جایگزین، اخلاقی یا غیراخلاقی؟

موافقان باور دارند در دورانی که عقل و آزادی انسان جایگاه واقعی خودش را پیدا کرده است، این تصمیم فقط به مادر جایگزین و خانواده موعود مربوط است. هیچ شکلی از دخالت در آن پذیرفته نیست. به طور خاص، دخالت دولت حریم شخصی را درهم می‌شکند و آزادی انتخاب را از بین می‌برد.نگرانی‌های مربوط به نابرابری جنسیتی هم در این موضوع جای خودشان را دارند. بازتولید کار جنسیتی در جوامع مدرن پذیرفته نیست.

اما از سوی دیگر استدلالی مطرح است که والد بودن را چه طبیعی و چه غیرطبیعی به خودی خود ارزش به حساب می‌آورد.در نهایت می‌توان گفت رحم جایگزین موضوع پیچیده‌ای است که با مسائل اخلاقی، قانونی و اجتماعی بسیاری در هم پیچیده است. اما با در نظر گرفتن مجموع نکات مهم، اخلاقی است یا حداقل غیراخلاقی نیست.

دنیا به سمت پذیرش بیشتر و بیشتر آزادی‌های فردی و انتخاب‌های افراد در مسائل مختلف حرکت می‌کند. مثلا انتخاب در جهت نحوه تشکیل خانواده یا انتخاب‌های مربوط به زندگی اجتماعی. در چنین دنیایی انتخاب یک زوج برای فرزند دار شدن از طریق رحم جایگزین به هر دلیلی (ناباروری، بیماری‌ای که بارداری را منع می‌کند یا دلایل شخصی) غیراخلاقی نیست.

بخش اصلی والد بودن بعد از تولد آغاز می‌شود! در قرن بیست و یک اجبار مردم به این که یا مادر و پدر بیولوژیک باشند یا به طور کلی از مادر و پدر شدن دست بکشند، مبنای منطقی ندارد.

آیا سوالاتی به ذهنتان رسیده و می‌خواهید اطلاعات بیشتری کسب کنید؟ پزشکان طب مدتوریسم تمام روزهای هفته و هر ساعتی از شبانه روز برای مشاوره و پاسخ دادن به شما آماده‌اند.

برای آشنایی بیشتر با شرکت طب مد توریسیم همراه شوید

طب مد توریسم یک شرکت تسهیلگر درمان بیماران بین المللی واقع در ایران (تهران) است. با توجه به پتانسیل ها و توانمندی های فراوان موجود در ایران، در زمینه گردشگری سلامت، ما فعالیت خود را جهت بهره برداری و شکوفاسازی این استعدادها آغاز نمودیم. ما با آغوش باز پذیرای بیماران و میهمانان از سراسر جهان هستیم و آمادگی داریم تا آنها را از خدمات درمانی با کیفیت و پزشکان حاذق ایران بهره مند سازیم.

همکاری با بهترین ها

طب مد توریسم در حال حاضر با بیش از 40 مرکز درمانی بین المللی، 140 بیمارستان ملی و 300 مرکز تخصصی، 430 پزشک متخصص و فوق تخصص، 112 هتل و نیز ایرلاین های داخلی و بین المللی، همکاری دارد و ارائه خدمات گسترده در سراسر ایران را برای ما ممکن می سازد.

ارائه پکیج های درمانی باورنکردنی

تیم ما پکیج های کامل درمانی و زیبایی به همراه کلیه خدمات مسافرتی -گردشگری لازم را برای شما فراهم می آورد.تیم با تجربه طب مدتوریسم پروسه درمان را به نحوی مدیریت می کند تا شما با آرامش کامل صرفا روی درمان خود متمرکز شوید.

منتظر تماس شما هستیم

راه های ارتباطی:

شماره های تلفن: 537 177 88 (21)98+

76 44 51 88 (21)98+

آدرس: تهران- سهروردی شمالی- بین کوچه آزادی و باغ – پلاک 270 – طبقه اول – واحد1

ایمیل: [email protected]